Tekst pochodzi ze strony: www.uszata.com
Uszata strona - Królik w domu

Co to jest ropień?

Ropień to jama zawierająca ropę, otoczona zgrubiałą tkaną będącą w stanie zapalnym. Zazwyczaj jest to rezultat infekcji bakteryjnej. Ropa jest zbiorowiskiem martwych tkanek, rezultatem walki organizmu z infekcją. U królików ropnie mogą być wywoływane wieloma bakteriami (m.in. Pasteurella multocida, Streptococcus, Pseudomonas and Staphylococcus). Ropienie u królików mogą powstać na prawie każdym organie ciała, na skórze, korzeniach zębów i kościach.

Przyczyny

Najczęstszą przyczyna jest uszkodzenie mechaniczne tkanki (rany, ugryzienia, nakłucia, w tym spowodowane ranami dziąseł od niewłaściwego pożywienia lub ciał obcych, ciała obce w nosie) oraz infekcje korzeni zębów i kanalików łzowych. Powodem większości ropieni w obrębie twarzy są choroby zębów, a w przypadku kanalików łzowych - wrastanie górnych zębów trzonowych i blokada kanaliku (nagromadzony płyn jest świetną porzywką dla bakterii). Ropienie wewnętrzne są trudniejsze do zdiagnozowania i obejmują takie organy jak macica, płóca, serce, wątroba, jelita i nerki (+abdominal fats?). Nie zawsze da się ustalić przyczynę powstania ropnia.

Leczenie

Leczenie ropieni u królików jest trudne, gdyż ropa jest dość gęsta (jak pasta do zębów) i trudno ją wysączkować (wydrenować!) po otwarciu ropienia, co utrudnia wyczyszczenie zainfekowanego ropnia. Co więcej, chirurgiczne otwarcie ropnia może być przyczyną dalszego infekowania tkanki. Jest kilka sposobów leczenia, zależy ono między innymi od lokalizacji ropnia i ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia. Jak zwykle, niezwykle ważne jest, aby w czasie choroby unikać narażania królika na stresy, zapewnić mu zdrową dietę, codzinny ruch i czysość, aby wspomagać w ten sposób układ obpornościowy.

Na poczatku należy zbadać przyczynę choroby - królik powinien być zbadany przez dobrego weterynarza, powinny być przeprowadzone testy na rodzaj bakterii powodującej infekcję (badania cytologiczne i makrobiologiczne materiału pobranego z ropnia, bakterie znajdujące się w ropie mogą być martwe, ale w ściance ropnia mogą posłużyć do badań), może być potrzebne wykonanie zdjęcia rentgenowskiego i badania krwi. W niektórych przypadkach zalecane jest dokładne badanie uzębienia pod uśpieniem.

Leczenie powinno obejmować kompletne usunięcie ropnia, wyleczenie ukrytej choroby, mogącej powodować ropień i terapie antybiotykową.
W zależności od przyczyny powstania ropnia, może istnieć konieczność np. usunięcia zęba.

Nie zawsze możliwe jest chirurgiczne usunięcie ropnia (lokalizacja, inna choroba, finansowe ograniczenia opiekuna). W takich przypadkach ropień powinien zostać otwarty, wyczyszczony i wypłukany roztworem antyseptycznym. O ile ropień nie jest bardzo mały, wykonuje sie to pod znieczuleniem. Weterynarz powinien wykonać badanie pod kontem obecnej w ropieniu bakterii, dobrać właściwy do niej antybiotyk (należy o to poprosić, weterynarze nie zawsze to proponują ze względu na dodatkowe koszty!) potrzebny dla dalszej kuracji. Rana po ropieniu powinna być przez jakiś czas przemywana środkiem antyseptycznym dwa razy dziennie - jeśli ropień "zamknie się" zbyt szybko, z dużym prawdopodobieństwem dolegliwość powróci. Materiały weterynaryjne podkreślają małą skuteczność tej metody (stosowanej u innych ssaków) w przypadku królików. Leczenie wyłącznie antybiotykami jest zazwyczaj również nieskuteczne, gdyż lek nie może przejść przez otoczkę bakteryjną i zabić bakterii w środku.

Jeśli ropień został usunięty całkowicie, podawanie antybiotyków może nie być konieczne lub trwać krótko. Jeśli ropień został tylko wyczyszczony, kuracja antybiotykowa może trwać tygodnie lub miesiące nawet.

Ropnie w obrembie kości mogą być leczone przez wydrenowanie ropnia i wypełnienie go calcium hydroxide (technika jest nowa i wymaga zespołu zabiegów). Próby leczenia w ten sposób innych tkanek są niezadowalające (mały materiał porównawczy, różny efekt). Inna metodą jest stosowanie miejsowych silnych antybiotyków w miejscu wyczyszczonego ropnia (nie jestem pewna nazwy tej techniki po polsku, z angielska to "antibiotic impregnated polymethyl methacrylate (AIPMMA) beads"). Królik pozostaje na tradycyjnie podawanym antybiotyku przez okres około dwóch tygodni, antybiotyk miejscowy działa przez okres kilku miesięcy wchłaniany stopniowo przez tkankę do organizmu (zaleca się ich usuwanie po dwóch miesiącach, jeśli nie nastąpił nawrót ropnia). Pozytywną stroną takiego zabiegu jest wprowadznie skutecznego antybiotyku, który jednak, poprzez swoje miejscowe działanie, jest mniej toksyczny. Zmniejsza to również konieczność częstego długiego podawania antybiotyku w tradycyjny sposób. Wybór antybiotyku zależy od rodzaju bakteri,. W badaniach używano do tego celu gentamicin i tobramycin z zadowalającym skutkiem, nie należy używać tetracykliny, chloramphenicolu ani eythromyciny, a penicyliny, cephalosporiny, aminoglycosidy i lincosamidy są niezalecane ze względu na możliwość śmiertelnego zatrucia w przypadku dostania się do układu pokarmowego. Dawniej minusem tej metody była konieczność przygotowania "bead" przez weterynarza bezpośrednio przed operacją (na podstawie materiału z końca lat dziewięćdziesiątych), obecnie można używać gotowych (Septopal, Merck). Nie zanotowano reakcji alergicznych, aczkolwiek niesłychanie ważne jest dobranie odpowiedniej dawki antybiotyku.

Jeśli ropień nie powoduje bólu, króli może zachowywać się, jakby nic mu nie dolegało (zależy to od lokalizacji i przyczyny powstania ropienia). Nie wszystkie guzki są też ropieniami (może to też być rak lub cysta, które wymagają natychmiastowego usunięcia). Weterynarz powinien zbadać królika, u którego zauważono narośl - im szybciej się go leczy, tym większa szansa na sukces! Należy też pamiętać, że bez dokładnego zbadania ropnia, leczenie nigdy nie będzie skuteczne "na zawsze", a ukryta choroba może powodować ból u królika.

Należy być przygotowanym na to, że ropnie mogą sie powtarzać, a królik może potrzebować intensywnej opieki (mycie ran, być może karmienie).

Prognozy

Ropienie w obrębie głowy/pyszcza mają tendencje do nawrotów i są kojarzone z problemami z uzębieniem, prognoza zależy od przyczyny choroby i rodzaju bakterii powodującej zapalenie. Stosunkowo najłatwiejsze w leczeniu bywają ropnie, których przyczyną są drobne skaleczenia lub obecność ciała obcego. Każdy przypadek wymaga dokładnego zbadania przez weterynarza - w najczęstszym przypadku, kiedy przyczyną jest uzębienie, pozycja zębów, umiejscowienie ropnia, wszystko to ma wpływ na przebieg leczenia i opieki. Króliki, nawet z zaawansowaną chorobą wydają się być często w dobrej ogólnej kondycji. W przypadku ropieni narządów wewnętrznych prognozy na ogól są gorsze (bywa, że zalecane jest upienie królika) .

Zapewnienie królikowi maksymalnego komfortu życia w takich warunkach, odpowiedniego leczenia powinno być głownym zadaniem opiekuna.

Artykuł powstał na podstawie:
1. Abscesses, Information Supplied by Dr. Sarah Basset DMV, Oakridge Animal Clinic, London, Ontarioumieszczony na stronie OREO
2. Susan Brown, DVM, Abscesses in Rabbits, na stronie: http://www.veterinarypartner.com/Content.plx?P=A&A=503&S=5&SourceID=43
3. R. Avery Bennett, DVM, MS, Diplomate ACVS, MANAGEMENT OF ABSCESSES OF THE HEAD IN RABBITS, na stronie: http://www.vspn.org/VSPNSearch/VINLibrary/rabbit_abscess.htm
4. Francese Harcourt - Brown, Abscesses, w: Textbook of Rabbit Medicine, Oxford 2002, s. 206-223.