Zdrowy królik i podstawowe problemy zdrowotne

Zawartość tego działu to rady, które, mam nadzieję, pomogą opiekunom królików w rozumieniu aspektów opieki zdrowotnej nad królikami. Należy pamiętać, że lektura tych artykułów nie może zastąpić wizyty u weterynarza!

Czystość, właściwa, niezbyt kaloryczna dieta i dużo ruchu powinny zapewnić królikowi zdrowe i długie życie. Zdrowy królik jest ciekawski i ruchliwy (w ramach swojego indywidualnego temperamentu), ma błyszczące oczy i futerko, czyste uszy, nie ma żadnych wysieków z oczu, uszu, nie ma odkształconych łapek, sam dba o czystość swego futerka. Opiekun, który zna swojego królika, obserwuje go codziennie, może bez trudu zauważyć oznaki bólu i niepokojące objawy i może szybko interweniować.
Nie należy tutaj też zapomonać o jeszcze jednej sprawie - zdrowiu psychicznym. Królik potrzebuje kontaktu z człowiekiem, zwłascza jeśli nie ma towarzystwa innych zwierząt. Królik powinien spędzać 3-5 godzin dziennie poza klatką, najlepie rano i wieczorem, aby mógł biegać i towarzyszyć człowiekowi. Należy codziennie poświęcić trochę czasu dla królika, poleżeć przy nim na podłodze, poczytać książkę czy pooglądać tv, pobawić się z nim. Królik nie może spędzać zycia zamknięty w klatce, z okazjonalnym tylko kontaktem z człowiekiem i rzadkimi spacerami, gdyż są to zwierzęta bardzo podatne na depresję, stają się wtedy osowiałe, agresywne i podatne na choroby.

Dłuższe artykuły o zdrowiu

Kiedy do weta? (objawy)
FAQ - o zdrowiu
O bólu
Sterylizacja i kastacja cz1.
Sterylizacja i kastacja cz. 2
Rak u królic
Niedrożność układu pokarmowego
Miękkie kupy
Czekolada jest niebezpieczna!
Jak żyć z alergią (i królikiem)?
Pchły
Infekcje bakteryjne
Infekcje dróg oddechowych
Encephalitozoon Cuniculi
Myksomatoza
Symptom "przechylania głowy"
Ropnie
Choroby zębów
Wybrane choroby oczu
Wyłysienia i ranki na podeszwach skoków - nowość!

Inne problemy zdrowotne:

• czerwony mocz
  
• amoxycylina jest niebezpieczna!
  
• wiorki cedrowe i sosnowe
  
• kastrowanie/sterylizowanie
  
• problemy z uzębieniem - poprawione!
  
• operacje
  
• infekcje bakteryjne
  
• otyłość

Czerwony mocz

Mocz królików może mieć kolor od jasnożółtego do brązowego, a nawet jasnoczerwonego. Zazwyczaj nie jest to powodem do niepokoju, chyba że towarzyszą temu inne niepokojące objawy, takie jak przysiadywanie lub napinanie się do oddania moczu i cedzenie moczu, utrata apetytu i zmiany temperatury ciała. Kiedy widzisz, że Twoj królik sika na czerwono, nie panikuj, tylko pamiętaj o uważniejszym obserwowaniu zwierzęcia. Niektóre pokarmy mogą powodować czerwone zabarwienie moczu.
Czasami zdarza się prawdziwa krew w moczu, wtedy mamy do czynienia z bardzo poważnym problemem i dlatego trzeba się uważnie przyglądać.

Amoxycylina jest niebezpieczna!

Nigdy nie pozwól weterynarzowi podania królikowi Amoxycyliny. Jest to różowy płyn, antybiotyk, pachnący jak guma do żucia. Amoxycylina jest bardzo niebezpieczna dla królików i zabiła o wiele więcej zwierząt, niż wyleczylła. Poszukaj weterynarza, który zna się na królikach, ktory używa bezpiecznych leków. Należy również zwracać uwage na podawanie innych antybiotyków opartych na penicylinie, których nigdy nie należy podawać doustnie (tylko w zastrzykach!).

Wiorki cedrowe i sosnowe

Są uważane za bardzo niebezpieczne dla królików. Aromatyczne węglowodory wydzielające się z miekkiego drewna mogą powodować problemmy oddechowe i uszkodzenia wątroby u królików i innych małych zwierząt (zauważono to przy okazji badań labolatoryjnych na zwierzętach). Używaj innych naturalnych wyściołek i gazet. Więcej o wyściółkach w dziale Kuwety.

Kastrowanie/sterylizowanie

House Rabbit Society podaje takie liczby - zabiegowi poddano ponad tysiąc królików, zaledwie jeden procent kończył się śmiercią. Z drugiej strony ryzyko raka narządów rodnych samic wynosi aż 85% - liczby mowią same za siebie. Inne ˇródła weteryraryjne podają różne wyniki, ale zawsze częstotliwość zapadania na takie choroby jest alarmująco wysoka, od 40 do 85%, w zalezności od wieku króliczek i badania. W przypadku samców korzyści ze zmiany zachowania są prawie tak samo ważne (wyeliminowanie agresji związanej z hormonami).
Doświadczony weterynarz może wykonać operację z minimalnym ryzkiem śmierci zwięrzecia (często z powodu ukrytych wad zrowotnych królika), lecz oczywiście należy unikać weterynarzy nie doświadczonych w opiece nad królikami.
Więcej o sterylizacji/kasatracji. Adresy weterynarzy polecanych przez czytelników Uszatej Strony znajdziesz tutaj.

Problemy z uzębieniem (poprawione 9.10.2002)

Choroby zębów najczęściej są spowodowane wadami genetyczymi (króliki miniaturowe mają kłopoty częściej niż rasy większe), niewłaściwym odżywianiem (niedostateczna ilość pokarmu ścierającego zęby, karmienie gotowymi pokarmami), mechanicznym uszkodzenie szczęki, infekcjami bakteryjnymi lub rakiem.

Obiawami problemów z zębami są niemożność jedzenia lub wypadanie jedzenia z pyszczka, ślinienie się, łzawienie z oczu (przerastające do wewnątrz korzenie zębów mogą blokować kanaliki łzowe), widoczny przerost lub przesunięcie zębów, odmowa jedzenia twardszych pokarmów (granulat, warzywa korzeniowe), a taże powolna utrata wagi i zmniejszenie wydalania.

Najczęstszym problemem jest wada zgryzu polegająca na przesunięciu górnych siekaczy względem dolnych, co oznacza, że wiecznie rosnące zęby królika nie ścierają się właściwie. Jeśli przesunięcie jest znaczne, zęby muszą być przycinane, aby królik mogł w ogóle jeść. Może to zrobić weterynarz, może też pokazać, jak robić to samemu w domu. Zazwyczaj wada zgryzu dotyczy przednich zębow, ale czasami może też dotknąć zęby tylne. Wskazywać na to może wilgotna broda królika, powodowana wyciekiem śliny z pyszczka. W takim przypadku królik będzie potrzebował regularnej opieki doświadczonego weterynarza.

Poza przycinaniem lub usuwaniem chorych zębów opieka polega też na leczeniu ewentualnej infekcji, zmianie diety, a w razie potrzeby rownież na dokarmianiu strzykawką.

Operacje

Postaraj się, aby królik był w jak najlepszej kondycji przed spodziwanymi operacjami czy zabiegami chirurgicznymi. JEDZENIE I WODA NIE POWINNY BYĆ ODSTAWIANE JUŻ W WIECZÓR POPRZEDZAJˇCY ZABIEG, jak sugerują niektórzy weterynarze. Każda zmiana diety może wywołać podrażnienie układu pokarmowego królika i opoˇnić jego rekonwalescencję. Jednym z powodów, dla których niektórzy weterynarze zalecają usunięcie jedzenia już w dzień przed operacją jest obawa przez wymiotowaniem (uduszeniem się wymiocinami). Ponieważ jednak króliki nie mogą wymiotować, ta przyczyna nie powinna być brana pod uwagę. Co więcej, niektórzy weterynarze zwracają uwagę na to, by przewód pokarmowy królika był pusty. Tymaczasem opróżnienie całkowite przewodu pokarmowego u królika trwa 3-4 dni i w tym czasie królik najpewniej byłby już martwy! Zdecydowanie nie należy więc głodzić królika przed operacją.
Po operacji królik powinien wrócić do czystej klatki, a blizny należy sprawdzać codziennie, czy nie ma obrzęku lub wydzieliny. Zrób wszystko, co możliwe, aby królik zaczął jeść jak najszybciej po powrocie do domu. Można go zachęcać ulubionymi przysmakami, ale dobrze jest, kiedy zje rownież swoje ulubione granulki i siano. Często najlepszą zachętą, i najzdrowszą, jest zielenina - pachnąca natka pietruszki, koperek. Jeśli królik nie je nic przez 12 godzin od operacji, koniecznie skantaktuj się z weterynarzem. Jeśli królik nie je, możesz dokarmić go strzykawką. rozmocz w tym celu w letniej wodzie odrobinę granulatu, albo podawaj dynię ze słoiczków dla małych dzieci (bez żadnych dodatków). Ważne jest pilnowanie, żeby królik sie nie odwodnił, można królika dopajać woda podawaną w strzykawce.
Pamiętaj, że królik przed i po zabiegach powinin być jak najmniej zestresowany - unikaj hałasów, niepotrzebnego manipulowania królikiem, zoachowaj dotychczasową rutynę. Pilnuj, aby miał ciepło (ale nie gorąco), nie był narazony na przeciągi. Troskliwa opieka po zabiegach może mieć kluczowe znaczenie w szybkim powrocie królika do zdrowia.

Infekcje bakteryjne

Pierwszym znakiem infekcji może być cieknący nos lub oczy, czasami podwyższona temperatura, czasmi rzężący odgłos z płuc lub, rzadko, pokasływanie. W przypadku zapalenia dróg moczowych, może to byc posikiwanie (mało, często, naprężanie się) lub zmiana zwyczajów korzystania z toalety. Należy koniecznie udać się do lekarza, jak tylko pojawią się pierwsze obiawy, gdyż leczenie jest stosunkowo łatwe na początku choroby, ale może być bardzo trudne na póˇniejszych etapach.
Najczęściej słyszy się o bakterii zwanej Pasteurella, która dawniej była wielkim problemem w leczeniu, ale obecnie nowe antybiotyki pomagają się z nią uporać całkowicie albo w czasie dłuższej kuracji antybiotykowej. Wiekszość opisanych symptomów jest wspólnych dla wielu szczepów bakterii. Więcej o infekcjach i o sposobie ich leczenia znajdziesz tutaj (Uszata) i tutaj (Chochlicza).

Otyłość

Niewłaściwa (zbyt kaloryczna) dieta i mało ruchu mogą być przyczyną jednej z poważniejszych dolegliwości królika - otyłości. Jeśli Twój królik ma fałdy tłuszczu, zaczyna przypominać kulkę i traci normalne proporcje, jeśli jest często ociężały i przestaje biegać, jeśli ma problemy z umyciem niektórych części ciała (grzbiet, genitalia), jeśli pozostawia duże ilości niezjedzonych cekotrofów, a jego normalne kupy są lepkie i śmierdzące - to najwyższy czas na zmiany w diecie!
Królik powinien natychmiast przejść na zdrowszą dietę, taką która zapewni powolne, niegrozne dla zdrowia zrzucanie wagi, a także powinen być zachęcany do większej ilości ruchu. Jeśli z powodu otyłości królik ma problemy z higieną osobistą, należy jak najszybciej mu pomóc (może to oznaczać dodatkowe wyczesywanie i mycie okolic genitaliów).
Choroby wynikające z otyłości i właściwa dieta są opisane w dziale o diecie, o zdrowym odchudzaniu królika znajdziesz informacje tutaj.

Data powstania tej strony na Uszatej: jeden z pierwszych artykułów (przełom 2000/2001)
Data ostatniej modyfkacji tej strony (ze zmianami w tekście: 10 września 2003